زندگينامه امير غیاث الدین منصور دشتکی «خاتم الحکما»

اميرغياث الدين منصور دشتكي فرزند امير صدرالدين دشتكي (سال 866 هـ .ق) در محله دشتك (لب آب) شيراز به دنيا آمد.

او كه پس از شهادت پدر، وارث منصب علمي و كرسي درس ايشان شد، خود از نوابغ روزگار و از اعاظم علما و فحول حكماي اسلامي امامي، و جامع معقول و منقول و حاوي فروع و اصول و به قول ارباب تراجم و سيره خاتم الحكماء و استادالبشر و عقل حادي عشر بود.

در كلام و حكمت و فقه دست داشت. در چهارده سالگي داعيه جدل و مناظره با علامه دواني در مطالب علمي داشت.

در 20سالگي از تحصيل و ضبط علوم فراغت يافت. در سال 936هـ .ق در عهد سلطنت شاه طهماسب صفوي به صدارت عظمي نائل شد و به صدر صدور ممالك ملقّب گرديد و عاقبت درنتيجه بعضي مباحث علمي در محضر سلطان با شيخ علي محقق كركي، از صدارت استعفاء كرد و به شيراز رفت و در آنجا اقامت گزيد و درمدرسه اي كه پدرش تأسيس نموده بود و خودش قبل از مقام صدارت در آنجا به تدريس و تدرّس مشغول بود، شروع به فعاليت علمي و تربيت طلاب علم عقلي و نقلي نمود.

فرزندان امير غياث الدين منصور دشتكي

غياث الدين منصور داراي دو پسر بود:

-1 شرف الدين علي، فرزند ارشد وي كه برخلاف پدر، گرايش چنداني به علوم عقلي و نقلي نداشت و هيچ اثر علمي از خود بر جاي نگذاشت ولي پدر كتاب «مقالات العارفين» و نيز كتابي در تصوف و اخلاق را به اسم وي نگاشت.

-2 امير صدرالدين محمد كه با جدّ‌ بزرگوارش هم‌نام بود. او همانند پدر و جدّش به علوم عقلي و نقلي گرايش داشت و از همين رو مورد توجه پدر بود.

شاگردان اميرغياث الدين منصور

-1 مصلح الدين لاري
-2 تقي الدين ابوالخير محمد بن محمد فارسي كه از زمره شاگردان پدر نيز محسوب مي شده است.
-3 وجيه الدين سليمان القاري الفارسي
-4 شيخ شهاب الدين علي دانيالي فسوي
-5 فخرالدين محمد بن حسين استرآبادي
-6 كمال الدين حسين بن شرف الدين عبدالحق اردبيلي
-7 شيخ احمد جمال الدين خلخالي
-8 ميرقوام¬الدين شيرازي
-9 شيخ نصرالبيان انصاري، نياي ابوالقاسم كازروني
-10 مولي محمد نصراله معمائي
-11 ميرزا اشرف جهان قزويني
-12 ميرزا قاسم گنابادي
-13 كمال الدين حسين ضميري اصفهاني
-14 مقصود كاشاني شاعر و صاحب ديوان كاشي

استادان امير غياث الدين منصور

استادان امير غياث الدين در امور شرعي، پدر بزرگوارشان و پسرعمويشان امير نظام الدين احمد استاد مسلم كلام و فقه و در ادبيات نزد امير حبيب اله و در امور معقول نزد سيد فاضل مشهور به فارسي تلمذ نموده است.

اما واضح است كه بيشترين تأثيرگذاري را امير صدرالدين محمد دشتكي بر ايشان نهاده است؛ چرا كه در آثار ايشان، كاملاً مشهود است كه طريقه علمي پدر را دنبال كرده و بر همان سياق عمل مي كرده است.

آثار و كتب امير غياث الدين منصور

از امير غياث الدين منصور كتب زيادي بر جاي مانده است؛ چون بناي ما بر اختصار است، فقط موضوعاتي كه اين دانشمند بزرگ به آن پرداخته و تأليفاتي كه داشته را بيان مي كنيم:‌

-1 آداب و اخلاق مثل كتاب اخلاق منصوري،

-2عرفان،

-3 قرائت و تفسير قرآن،

-4 رياضيات،

-5 هيئت (نجوم)،

-6 طب و پزشكي،

-7 منطق،

-8 فلسفه و كلام،

-9 معاني و بيان،

-10 رساله هاي چند دانش (در موضوعات مختلف)

وفات

امير غياث الدين منصور بعد از عمري مجاهد، علمي و خدمت به مكتب پرفروغ اهل بيت علیهم السلام در سال 940 ، 948 يا 949 هـ .ق در شيراز چشم بر اين دنياي فاني فروبست و به سوي ملكوت اعلي پرواز نمود تا در كنار اجداد معصومين علیهم السلام جاودانه گردد.

پوستر