اصول و فروع دین

آثار نماز خوب – کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم

استاد علیرضا پناهیان

برخی از آثار نماز خوب

خداوند بدون دلیل کاری را عمود خیمه دین قرار نمی دهد. از اینکه خداوند نماز را عمود خیمه دین قرار داده است ، معلوم می شود در این نماز اسرار زیادی وجود دارد . اگر ما نمازمان را درست کنیم ، به چیز دیگری احتیاج نداریم ، چرا که خود نماز بقیه کارها را درست می کند.

          آثار و برکات نماز خیلی زیاد است. نماز امکان ویژه و مخصوصی است مکه در اختیار ما قرار داده شده تا به کمک آن مشکلات معنوی و مادی خودمان را حل کنیم ، نماز کارکرد های بسیار زیاد و تأثیرات عجیبی بر روح انسان دارد. به عنوان مثال ، نقل شده است که «بوعلی سینا» وقتی نمی توانست یک مسئله علمی را حل کند ، به مسجد می رفت و دو رکعت نماز می خواند، بعد آن مسئله را حل می کرد. معلوم می شود که خیلی کارها از نماز بر می آید ولی ما متأسفانه از آن درست استفاده نکرده ایم . در ادامه به برخی از آثار و برکات نماز خوب اشره می کنیم :

1.کاهش نقایض زندگی

          هر موقع نقصی دیدی ، نقص مادی و معنوی ، نقص روحی و جسمی ، به عنوان اولین اقدام ، نمازت را بررسی کن ؛ شاید در نماز کم می گذاری.البته مؤمن در دنیا مشکل و سختی هم دارد ؛ گاهی مریض می شود ، گرفتار می شود ، تصادف می کند . بالاخره انسان مؤمن با مشکلات درگیر می شود، اما اگر احساس کردی این مشکلات خیلی زیاد و طاقت فرسا شده است یا این مشکلات نباید این قدر تو را اذیت کند ، احتمالاً از نمازت کم گذاشته ای. نمازت را درست کن ؛ ان شاءالله مشکلات تو برطرف می شود.

          در امور معنوی هم همین طور است. مؤمن گاهی دچار هوس گناه می شود، دچار وسوسه های شیطان می شود ، مؤمن گاهی دچار خطا می شود . اما اگر دیدی خطاکاری هایت دارد تو را از گردونه خارج می کند ،وضع معنویت دارد بد می شود ، به حدی که دیگر با خدا ارتباط نداری ، اولین کاری که باید بکنی این است که نمازت را درست کنی . به خودت بگو :«معلوم است که من دارم بد نماز می خوانم.»

          حتماً دیده اید بعضی ها وقتی گرفتار می شوند ، می گویند :« خدایا مگر من چکار کرده ام که این قدر باید بد بختی بکشم؟!»اگر کسی بخواهد این حرف را درست بگوید ، باید بگوید :«خدایا مگر من بد نماز می خوانم که این قدر گرفتار می شوم؟!»

 2.تنظیم کردن روح انسان

هر ماشینی بعد از مدتی که کارکرد ، تنظیم دستگاه های داخلی اش به هم می خورد و در نتیجه خوب کار نمی کند . لذا هر از چند گاهی نیاز به تعمیر دارد. ماشین های سواری به صورت دوره ای باید «تنظیم موتور» کرد، تا بهتر کار کنند. امروزه فرآیند تنظیم موتور را با کمک دستگاه های کامپیوتری مخصوصی انجام می دهند و هر کسی که ماشین دارد ، باید بعد از یک مدتی ، ماشینش را ببرد و با این دستگاه ها تنظیم کند.

          روح انسان  خیلی ظریف تر ، پیچیده تر و آسیب پذیر تر از موتور ماشین است. جنس موتور ماشین از فولاد است ، اما روح انسان لطیف و حساس است . روح انسان ، در جریان زندگی روزمره آسیب می بیند ، دچار اختلال می شود و تنظیمش به هم می خورد. نماز ، دستگاه تنظیم کننده روح آدمی است. انسان ، روزی پنج مرتبه باید روح خودش را تنظیم کند . وقتی تنظیم روح انسان به هم می خورد، باید زود برود و روح خودش را با نماز تنظیم کند.

اگر دیدی  حافظه ات دارد ضعیف می شود ، اگر مشکلاتی مثل افسردگی ، عصبی مزاج بودن و بسیاری از این بیماری های روحی و روانی پیدا کرده ای ، اول از همه نمازت را بررسی کن، ببین نمازت چه اشکالی دارد؟اگر ذهنت درست کار نمی کند باید حدس بزنی که شاید از ناحیه نمازت باشد، شاید به اصطلاح ، نمازِ خونت کم شده است و اگر چند واحد نماز به روح خودت تزریق کنی ، به احتمال زیاد تعادل و آرامش پیدا خواهی کرد.

 3.اصلاح کردن امور دنیا

          نماز که فقط برای آباد کردن آخرت آدم نیست ، برای آباد کردن و اصلاح امور دنیای آدم هم هست. اشتباه است اگر بگوییم که ثمره نماز فقط در آخرت دیده می شود.

          اگر بنا باشد کسی برای آخرت عبادت کند ، آیا قبل از آن نباید یک آدم معمولی متعادل باشد که بتواند عبادت و بندگی کند؟!اگر آدم بخواهد درست عبادت کند و به خدا برسد ، اول باید نماز بخواند . نماز بخوان تا با همه رنج هایی که در دنیا هست از زندگی خودت لذت ببری و احساس رضایت کنی ، بعد با خدایی که این زندگی زیبا و این حیات طیبه هدیه داده است ، رفیق می شوی .

          انسان تا وقتی از زندگی خودش لذت نبرد که با خدا رفیق نمی شود . آدم دمغ ، بد عُنق و بد اخلاق ، که به سمت خدا نمی رود . این آدم همیشه با خودش و دیگران درگیر است . آدم اول باید درست زندگی کند ، و برای اینکه درست زندگی کند ، اول باید درست نماز بخواند.

4.کلید رسیدن به مقامات معنوی

          مرحوم آیت الله قاضی رحمت الله علیه استاد آیت الله بهجت رحمت الله علیه بودند و حضرت امام رحمت الله علیه از ایشان به « کوه عرفان » تعبیر می فرمودند . آقای بهجت رحمت الله علیه مکرر در نصایح شان این عبارت را از مرحوم قاضی رحمت الله علیه نقل می  فرمودند : «اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.»یا در جای دیگری فرمودند :«به صورت من آب دهان بیندازند»

          یکی از علما می فرمودند :«سال ها پیش ، یک روز خدمت آیت الله العظمی بهجت رحمت الله علیه رفته بودیم . به ایشان گفتم :«راهی به ما نشان دهید تا آدم شویم .»آقای بهجت رحمت الله علیه فرمودند :«نمازتان را اول وقت بخوانید!»این عالم بزرگوار می گویند :«در دلم گفتم حاج آقا ما را تحویل نگرفت .ما که خودمان نماز اول وقت می خوانیم!»یک سال از آن ماجرا گذشت . قرار بود به یک جلسه مهمانی بروم و در آن مهمانی دوباره خدمت آقای بهجت رحمت الله علیه برسم. در راه به خودم گفتم :«این دفعه از آقا سؤال کنم ،ببینم اگر بخواهند راهی معرفی کند تا من به همه جا برسم ، چه راهی را معرفی می کند؟»وقتی خدمتشان رفتم ، همراه جمعی بودیم و ایشان داشتند صحبت می کردند . هنوز هیچ سخنی نگفته بودم که ایشان وسط صحبتشان فرمودند :«بعضی ها پیش ما می گویند چه کار کنیم تا آدم شویم و رشد پیدا کنیم ؟ به ایشان می گوییم نماز اول وقت بخوانید . می روند سال بعد می آیند ، پیش خودشان می گویند حاج آقا ما را تحویل نگرفت ! دوباره از حاج آقا بپرسیم که چه باید بکنیم ؟همان حرف بنده را دقیق گوش نکردند و رعایت نکردند ، حالا دوباره می خواهند سؤال کنند! بابا جان ، جواب همان است ، همیشه جواب همان است.»

          این عالم بزرگوار می فرمایند :« من دیگر هیچ حرفی نزدم .آقای بهجت رحمت الله علیه راست می گفتند . من برخی از نمازهایم را به وقتش نمی خواندم . شروع کردم وآن را هم درست کردم .»آن عالم بزرگوار به جاهایی که کم کم دلش می خواست و حتی فوق تصورش بود ، رسید .

 اشاره ای به ضرورت نماز خوب

          حالا باید دید چه نمازی ما را به این آثار و برکات ارزشمند می رساند؟ چه نمازی ما را به چنین درگاه پر انرژی و با نشاطی می رساند؟ معلوم است که هر نمازی ، چنین آثاری ندارد ؛ مثلاً نمازی که از سر رفع تکلیف باشد یا نمازی که توأم با کسالت باشد.چنین آثاری ندارد. ضمن آنکه نماز بی رونق ، موجب عذاب وجدان آدم های با ایمان است. و انسان مدام احساس می کند بدهی خود را به خدا پرداخت نکرده است ؛ تازه بعد از هر نماز کسالت بار ، انسان بدهکار تر هم می شود. با نماز توأم با کسالت ، نمی شود کسالت روح را برطرف کرد. پس نیاز به یک نماز خوب داریم . البته این ها فقط بخشی از دهها دلیل برای ضرورت انسان نماز خوب است.

          نفرمایید اگر انگیزه نماز خوب خواندن ، رسیدن به یک منفعت خود خواهانه یعنی شاد زیستن است ، این یک انگیزه مخلصانه و عارفانه نیست. چون شما می توانید به این انرژی بخش بودن نماز و شادی آفرین بودن آن ، نگاه غیر خود خواهانه داشته باشید ، و آن را به عنوان شاخص خلوص در عبادت دنبال بفرمایید. اگر خیلی حال و هوای عرفان و اخلاص به دل با صفای شما خطور کرده ، لابد مستحضر هستید که عبادت خالصانه و عارفانه ، بیشترین انرژی را به انسان هدیه می کند ؛ و بالاترین نشاط را به همراه می آورد . شما نماز خود را زیبا منید نه به خاطر شاد زندگی مردن ، بلکه به این خاطر که تنها در صورتی عبادت ارزشمند است و تقرب حاصل می شود که به خوبی اجرا شود و البته چنین آثاری را هم به دنبال خواهد داشت.

          برای شروع بحث ، از هر طریق یا از هر دریچه ای ، باید به این پرسش رسیده باشیم ، که« چگونه یک نماز خوب بخوانیم ؟»تا این نماز سرچشمه حیات ما باشد و زنده دلی و سر زندگی به ما بدهد؟ نماز که عذاب وجدان ما را در برابر پروردگار عالم بکاهد ، امکان بهره برداری از بهترین فرصت ارتقاء معنوی را به ما بدهد ، زمینه بهبود دیگر اعمال ما را فراهم آورد. همان طور که امیرالمؤمنین (ع) فرمود : « بدان که تمام اعمالت تابعی از نمازت است(سایر اعمالت به نسبت قبولی نمازت ارزش پیدا می کند)پس کسی که نماز خود را ضایع کند ، سایر اعمال خود را ضایع تر خواهد کرد.»

منبع
کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم ؛ استاد علیرضا پناهیان
قرارگاه عمار حوزه علمیه منصوریه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهار × 1 =

دکمه بازگشت به بالا